Lurraldetasuna eta subiranotasuna mugimendu ekologistaren oinarrian. Bizi!-ko adibidea: ekologismotik euskal nazionalismorako loturak

Resumen

Nazioa egitura sozial eta dinamikoa bezala aztertzen dugu. Hau dela eta bere aterkipean barnebiltzen duen komunitate irudikatuko kideen diskurtsoen arabera moldatzen dira nazioaren inguruko diskurtsoen elementuak. Ondorioz, aterkiak behartzen du komunitatea diskurtsoak marko baten baitan irudikatzen. Komunitateak, ordea, testuinguru soziologikoaren arabera egituratuko ditu bere nazioaren diskurtsoko elementu propio eta subjektiboak. Lurraldea berriz nazioaren eragin gunetzat hartzen dugu. Mundu fisikoa asmatutako mugen bitartez banatzean, muga hauek, barrukoak kanpokoen aurrean nortasun ezberdinak egituratzera daramatza. Lurraldea, Euskal Herriko kasuan behintzat, eremu soziologiko ezberdinez josia dagoelako, tokian tokiko diskurtsoek beraien esparruko bereizitasunak izango dute. Azkenik, ekologismoak, bere proiektu ezberdinak aintzat hartuta, komunitateari eredu aldaketarako aukera ematen dio. Mundua kolapsotik babesteko, gizakia naturaren baitan kokatu eta bi hauek elkarrekiko menpekotasunean bizi diren ekosistema bezala ulertzen du. Ondorioz, xxi. mendeko beldurrak eta esperantzak aintzat izanda, ekologismoa abertzale bilakatzeko beste bide izan daitekeela uste dugu.

Jasoa: 25 martxoa, 2024; Onartua: 03 ekaina, 2024.

Descargas

La descarga de datos todavía no está disponible.

Biografía del autor/a

Iñaki Zaldua-Calleja, Universidad del País Vasco/Euskal Herriko Unibertsitatea, España

Soziologoa.

Nazionalismo eta hauen periferien inguruko azterketa soziologikoen doktoretza jorratzen

Citas

Ahedo Gurrutxaga, Igor. 2006. El viaje de la identidad y elnacionalismo vasco en Iparralde (1789-2005) Volumen I. Bilbao: Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzua.

Ahedo Gurrutxaga, Igor. 2008. «Nacionalismo vasco e Iparralde: una historia de usos y abusos («o de cuando el hermano pequeño se hizo mayor»)». R.V.A.P, zenb. 80, 287-314.

Ahedo, Igor, eta Iago Lekue. 2024. «Collaborative governance and irruption in Northern Basque Country: an irruptive governance model? (Collaborative governance and irruption in Northern Basque Country: an irruptive governance model?)». Oñati Socio- Legal Series, otsaila. https://doi.org/10.35295/osls.iisl.1879.

Almazán Gómez, Adrián, Iñaki Bizente Barcena Hynojal, eta Júlia Martí. 2022. «Decrecimiento ecofeminista frente al capitalismo verde y digital». Ecología política, zenb. 64, 17-22.

Amurrio Velez, Mila. 2006. «Las mujeres en el proceso generizado de construcción de la nación vasca». Cuadernos de Historia contemporanea 28:119–34.

Anderson, Benedict. 2021. Comunidades imaginadas. Ciudad de México: Fondo de cultura económica.

Azkune, Jon. 2018. «Can the subaltern states speak? Estatuaren eraldaketa eta burujabetza eskaerak Katalunian, Euskal Herrian eta Eskozian». EHU: Universidad Pública del País Vasco / Euskal Herriko Unibertsitatea. http://hdl.handle.net/10810/28966.

Azkune, Jon. 2021. «¿Naciones sin Estado o estatalidades subalternas? Análisis del nacionalismo contemporáneo desde el caso vasco». REAF-JSG, zenb. 33, 59-116. https://doi.org/10.2436/20.8080.01.61.

Bagira. 2023. «Ipar Euskal Herriko mugimendu abertzaleari inkesta». Inkesta. Ipar Euskal Herria: Aztiker.

Bansart, Andres. 2009. Ecosocialismo. Venezuela: El perro y la rana.

Barcena Hynojal, Iñaki, Pedro Ibarra, eta Mario Zubiaga Garate. 1995. Nacionalismo y ecología. Conflicto e institucionalización en el movimiento ecologista vasco. Fuencarral: Los libros de la Catarata.

Begiristain Zubillaga, Mirene. 2021. «Ekofeminismoen txirikordak». jakin.eus, zenb. 245– 246, 25-56.

Billig, Michael. 2014. Nacionalismo banal. Madrid: Capitán Swing.

Bizi! 2019. Beti bizi! Climat d´urgence. Lasarte-Oria: Antza inprimategia.

Bizi! 2023. Euskal Herria Burujabe. Denon mundua eskuetan berriz har dezagun. Euskal Herri burujabe, jasangarri eta solidario baten aldeko diagnostikoa eta proposamenak. Baiona: Antza S.A.L.

Bourdieu, Pierre. 1991. La distinción. Criterio y bases soiales del gusto. Taurus Humanidades.

Bourdieu, Pierre. 2011. Las estrategias de la reproducción social. Buenos Aires: Siglo XXI.

Calvo Mendizabal, Nagore. 2015. Building the Basque City: The Political Economy of Nation- Building. Center for Basque Studies, University of Nevada. https://kclpure.kcl.ac.uk/portal/en/publications/building-the-basque-city(c7bc3ad7-2eea-440d-ad20-681f9b95dd10).html.

Capriles, Elías. 2007. «¿El ecosocialismo como vía hacia el ecomunismo? Una propuesta pragmática». Humania del Sur, zenb. 2, 85-125.

Carcaño Valencia, Érika. 2008. «Ecofeminismo y ambientalismo feminista: Una reflexión crítica». Argumentos 21 (56): 184-88.

Douglass, William A. 2004. «Sabino’s Sin Racism and the Founding of Basque Nationalism», 90-112.

Egaña, Iñaki. 2018. El desarme. La vía vasca. Tafalla: Txalaparta.

Endara, Sabine, eta Xabier Harluxet. 2021. «Bizi!, larrialdi klimatikoaren, metamorfosi ekologikoaren eta justizia sozialaren haritik borrokatzen». jakin.eus, zenb. 245–246, 131-42.

Epelde Juaristi, Maddalen, Marina Sagastizabal, Noemi Bergantiños, Iker Iraola Arretxe, eta Julen Zabalo Bilbao. 2023. «Euskal herritartasunaren inguruko korapiloak herri mugimenduetan». jakin.eus, zenb. 258, 75-88.

Etcheberry, Txetx. 2023. «Dominar nuestro destino. y la complejidad de las cosas-Enbata». 2023(e)ko urriaaren 2(e)an. https://www.enbata.info/articles/maitriser-notre-destinet-la-complexite-des-choses/.

Etxebarria Respaldiza, Eki. 2018. «Globalizazioa eta nazionalismoa: Euskal Nazio Askapenerako Mugimenduaren kasua». Uztaro. Giza eta gizarte-zientzien aldizkaria 104:61-84.

Gaindegia. 2020. «Biztanleria sexua eta adinaren arabera. Euskal Herriko herrialdeak». Datu basea. Euskal Herria: Gaindegia.

Hardt, Michael, eta Antonio Negri. 2002. Imperio. México: Paidós. 950-12-5336-8.

Herrero, Yayo, Fernando Cembranos, eta Marta Pascual. 2019. Cambiar las gafas para mirar el mudo. Una nueva cultura de la sostenibilidad. Madril: Libros en acción. «herriBiltza web orria-Bizi! mugimenduari kritikak». d. g. Eskuratua 2024(e)ko martxoaaren 21(e)an. https://sites.google.com/view/herribiltza-web-orria/hasiera/bizi-mugimenduari-kritikak.

Herrero, Yayo. 2013. «Miradas ecofeministas para transitar a un mundo justo y sostenible ». Revista de Economía Crítica, zenb. 16, 278–307.

Innerarity, Daniel. 2020. Una teoría de la democracia compleja. Gobernar en el siglo XXI. Barcelona: Galaxia Gutemberg.

Iraola Arretxe, Iker. 2012. «Euskal nazionalismoaren diskurtsoa gaur egungo immigrazioaren aurrean». Universidad Pública del País Vasco / Euskal Herriko Unibertsitatea. http://hdl.handle.net/10810/12457.

Iturriotz, Ander. 2010. «Hegats: Literatur aldizkaria», zenb. 45, 85-162.

Larrinaga Renteria, Ane, eta Mila Amurrio Velez. 2023. «Legacy and Rupture: The Political Learning of Young Left-wing Basque Nationalists in the Post-ETA Period». YOUNG 31 (1): 22-37. https://doi.org/10.1177/11033088221111216.

Larrinaga Renteria, Ane, Julen Zabalo Bilbao, Maddalen Epelde Juaristi, Iker Iraola Arretxe, Onintza Odriozola Irizar, eta Milagros Amurrio Vélez. 2020. Parte hartu ala paso egin? Gazteen ikasketa politikoak aztergai. Parte Hartuz Ikerketa Taldea (UPV/EHU). https://doi.org/10/45522.

Larrinaga, Ane, Mila Amurrio, Iker Iraola, eta Onintza Odriozola Irizar. 2023. «“Zer da guretzat parte-hartze politikoa?” Euskal gazte aktibisten herritartasun-praktika performatiboak ». In Demokrazian sakontzea eta Parte hartzea, hainbat eskalatan, 233- 61. Donostian: Euskal Herriko Unibertsitateko Argitalpen Zerbitzua.

Latouche, Serge. 2008. La Apuesta por el decrecimiento: ¿Cómo salir del imaginario dominante? Icaria Editorial.

Lefebvre, Henri. 2013. La producción del espacio. Madrid: Capitán Swing.

Letamendia, Francisco. 1997. Juego de Espejos. Madrid: Trotta.

Löwy, Michael. 2013. «Ecosocialismo: hacia una nueva civilización». Herramienta, zenb. 42, 55-62.

Mira, Joan F. 1985. Crítica de la nació pura. Valencia: Eliseu Climent.

Nausia Pimoulier, Amaia, Julen Zabalo Bilbao, eta Txoli Mateos González. 2023. «Aniztasuna eta bizikidetza Nafarroan. Euskara eta nazio identitateak». Nafarroa: Eusko Ikaskuntza; Nafarroako Gobernua, euskara bidea.

Odriozola, Onintza. 2016. «Erakunde bat baino gehiago: ETA herri mugimendu gisa (1958-1968)». Historia, Leioa: EHU/UPV. https://addi.ehu.es/handle/10810/25190.

Ormazabal Gaston, Andere, Josu Larrinaga Arza, Nerea Zuluaga Mauri, eta Iñaki Bizente Barcena Hynojal. 2023. «Euskal ekologisten erronkak: aniztasuna eta eraginkortasun politikoa». Jakin.eus, zenb. 258, 41-56.

Poveda, Txomin. 2020. «There is an alternative. Expériences de la pensée radicale et de l’agir pragmatique au Pays Basque Nord». These de doctorat, Pau. https://www.theses.fr/2020PAUU1120.

Puleo, Alicia. 2010. «Ecofeminismo: la perspectiva de género en la conciencia ecologista». In Claves del ecologismo social, 169-73. Madrid: Ecologistas en Acción.

Salleh, Ariel. 1992. «Ecosocialismo-Ecofeminismo». Ecología política, zenb. 2, 89-92.

Santiago Muíño, Emilio. 2023. Contra el mito del colapso ecológico. Bartzelona: Arpa.

Sierra Zapirain, Galder. 2022. «Ekintza kolektiboa euskal protesta-zikloan: «Lizarra-Garazi »ko kasuaren azterketa (1995-2000)». Uztaro: giza eta gizarte-zientzien aldizkaria, zenb. Uztaro 120, 159-79.

Taibo, Carlos. 2022. Colapso. Capitalismo terminal, transicióon ecosolcial, ecofascismo. 6. arg. Madrid: Catarata.

Tilly, Charles. 1992. Coerción, capital y los estados europeos 990-1990. Alianza Editorial.

Zabaleta, Iñaki. 2017. Wilhelm von Humboldt eta Euskal Herria. Leioa: Euskal Herriko Unibertsitateko Argitalpen Zerbitzua.

Zabalo Bilbao, Julen. 1993. «Euskal nazionalismoa eta nazio lurraldea». Leioa: UPV/EHU. https://www.inguma.eus/egilea/ikusi/julen-zabalo-bilbao?hizkuntza=es&ordena=titulua&mota=phd&page=1.

Zabalo Bilbao, Julen. 2006. «Nacionalismo vasco: El discurso teórico sobre la nación y su readecuación en la práctica». Revista de Investigaciones Políticas y Sociológicas (RIPS) 5 (1): 83-94.

Zaldua-Calleja, Iñaki. 2022. «Fronteras administrativas frente a construcciones cognitivas. La nueva dialéctica democrática del siglo xxi vs la construcción nacional en la Comunidad Autónoma del País Vasco. Reflexión crítica». Críticas y Resistencias, zenb. 14, 33-45. https://www.criticayresistencias.com.ar/revista/article/view/267.

Zubiaga Garate, Mario. 2009. «Hegemonia eta erradikalizatze demokratikoa Euskal Herrian », zenb. 17, 1641-51.

Zugaza, Uxue. 2023. «Entre los caminos trillados y las líneas de deseo. La institucionalización de la interseccionalidad en la política en igualdad en España (1983-2021)». Leioa: EHU/UPV. http://hdl.handle.net/10810/61489.

Publicado
2024-07-05
Cómo citar
Zaldua-Calleja, Iñaki. 2024. «Lurraldetasuna Eta Subiranotasuna Mugimendu Ekologistaren Oinarrian. Bizi!-Ko Adibidea: Ekologismotik Euskal Nazionalismorako Loturak». Inguruak. Revista Vasca De Sociología Y Ciencia Política, n.º 76 (julio), 42-64. https://doi.org/10.18543/inguruak.258.
Sección
ARTÍCULOS CIENTÍFICOS